Πώς θα αισθανόσασταν άραγε, αν το παιδί σας, μπροστά σε μία ολόκληρη τάξη το αποκαλούσαν «νεγράκι», «αραπάκι», «γυφτάκι», «χοντρό» ή οποιονδήποτε άλλο χαρακτηρισμό που – ακόμα και με καλές προθέσεις – το διαχωρίζει;
Είμαστε μια ομάδα βιολογικών, μεικτών, θετών και διαφυλετικών οικογενειών. Τα παιδιά μας, αρκετά από τα οποία έχουν καταγωγή από χώρες της Αφρικής, ζουν και μεγαλώνουν στην Ελλάδα, σε μία λευκή κοινωνία.
Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι στο μάθημα των θρησκευτικών της τρίτης δημοτικού και μάλιστα στο κεφάλαιο για τη φιλία, διδάσκονται τα ποιήματα «Μικρό ποίημα της φιλίας» του Νικηφόρου Βρεττάκου και το «Γλυκό τσαμπί σταφύλι» της Μαρίας Γουμενοπούλου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν τις λέξεις «νέγρος», «έγχρωμος», «αράπης», «μαυράκι».
Γραμμένα στο παρελθόν, με αγνές προθέσεις, από καταξιωμένους ποιητές και τα κεντρικά τους μηνύματα είναι σημαντικά ιδεώδη για την ισότιμη φιλία, την αμοιβαία αγάπη, απ’ όπου και αν προερχόμαστε, όποια και αν είναι η καταγωγή μας. Όμως, την εποχή που γράφτηκαν είναι πιθανό να μην είχε ακόμη διερευνηθεί και αποσαφηνιστεί επιστημονικά και βιωματικά ότι οι λέξεις “νεγράκι”, “αραπάκι”, “έγχρωμος”, είναι αδόκιμες, έχουν ρατσιστική χροιά και προσβάλλουν τη μαύρη κοινότητα παγκοσμίως.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν ενώνουν, αλλά διαχωρίζουν, κάτι που δυσκολεύει την συνύπαρξη σε μία διαπολιτισμική κοινωνία – όπως είναι πια η ελληνική. Η αναπαραγωγή τους στο σχολικό περιβάλλον δύναται να δημιουργήσειu κοινωνικό και ατομικό τραύμα στα άτομα που είναι μαύρα και χαρακτηρίζονται με αυτούς τους όρους.
Όντας ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε θέματα διαφορετικότητας, συμπερίληψης, κοινωνικής ενσωμάτωσης και ψυχικής ενδυνάμωσης επικοινωνήσαμε με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, μέσω μίας επιστολής, προσυπογραμμένης επώνυμα από διακόσια τριάντα τρία άτομα προτείναμε στην αρμόδια Διεύθυνση Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, την αφαίρεση από/ αντικατάσταση των συγκεκριμένων ποιημάτων στη διδακτέα ύλη, διότι οι λέξεις αυτές έχουν ξεκάθαρα ρατσιστική χροιά και δεν θα πρέπει να αναπαράγονται σε μια σχολική τάξη. Εξηγήσαμε πως αν συνεχίσουμε να διδάσκουμε στα παιδιά μας εντός του σχολικού πλαισίου ότι είναι αποδεκτό να αποκαλούν κάποιον “αράπη” και “νέγρο” διαμορφώνουμε βάσεις για μη συμπεριληπτικές και ρατσιστικές συμπεριφορές μέσα στην τάξη, στο προαύλιο, στο πάρκο, στη γειτονιά και εν τέλει στην κοινωνία.
Να σημειωθεί πως τα άτομα της μαύρης κοινότητας αυτοπροσδιορίζονται ως «μαύροι» ή «Αφρικανικής καταγωγής» και σε επικοινωνία μας με Αφρο-Έλληνες, εκδήλωσαν τη δυσάρεστη έκπληξη και αποδοκιμασία τους για την ύπαρξη τέτοιας αδόκιμης φρασεολογίας στα σχολικά βιβλία καθώς και την επιδοκιμασία τους για την πρωτοβουλία που πήραμε ως γονείς.
Δυστυχώς, η επίσημη απάντηση που λάβαμε από το ΥΠΑΙΘ κάνει σαφές ότι δεν υπάρχει πρόθεση αφαίρεσης των ποιημάτων από τη διδακτέα ύλη. Με την παρούσα δημοσίευση, ευελπιστούμε στη συμμετοχή σας για διάδοση του θέματος, ώστε να πάρει την αρμόζουσα διάσταση, ώστε η φωνή μας να γίνει πιο ηχηρή και μπορέσει να εισακουστεί!
Εκ της Πρωτοβουλίας γονέων υπέρ της εξάλειψης ρατσιστικού λεξιλογίου από τα
σχολεία
Αθανασοπούλου Ελένη
Βλάμη Ρωξάνη
Γιαννουλάκη Μαριάννα
Καλαϊτζάκη Μαρία
Καποκάκη Νίκη
Κασσιανίδης Κασσιανός
Λακιωτάκη Ρία
Λιάκουρα Νίκη
Πολυμίλη Λυδία
Ρουλάκη Στεφανία
Στεφάνου Έφη
Στόλη Κατερίνα
Ψαράκη Μάρα
Επισυνάπτονται τα εν λόγω ποιήματα και η απάντηση του ΥΠΑΙΘ.